Yapay zeka seçim sandıklarına damgasını vurdu. Pakistan’ın eski Başbakanı İmran Han’ın partisinden adaylar
8 Şubat seçimlerinde önemli çoğunluk sağladılar. Gözlemcilere göre bu, bir “kaosu” tetikleyecek. Anlatayım…
71 yaşındaki eski kriket oyuncusu, dünya kupasını da kaldırmış olan İmran Han Londra’da harika bir hayat sürdürüyordu.
Yakışıklıydı, ünlüydü, paralıydı.
Güzel kadınları peşinden koşturuyordu.
Ülkesine dönüp siyaset yapmak ateşi düştü içine. Pakistan’a “zafer kararlılığıyla” gitti.
“Tehreek-e Insaf” Partisi’ni kurdu.
ASKER VESAYETİ
Pakistan’da
geleneksel olarak iktidara gelmek ve iktidardan indirilmek “silahlı kuvvetlerle ilişkilere” bağlıdır. Dost ve kardeş çok sevdiğim
Pakistan için üzgünüm…
Asker destekledi, halk sevdi, İmran Han iktidara geldi. Nükleer silaha da sahip olan 240 milyon nüfuslu Pakistan’ı yönetmek sanılandan çok daha zordur.
İktidarlar Silahlı Kuvvetlerin onayı ve desteğiyle ayakta kalabilir.
Yönetime gelenler genellikle büyük ailelerin mensuplarıdır. Butto’lar, Şerif’ler gibi… Onları da asker indirmiştir.
Eski Pakistan Büyükelçimiz merhum
İnal Batu Pakistanlı bir dostunun davetlisi olarak “düğün şenlikleri” için Pakistan’a gitmişti.
Dönüşünde “Güneri, inanılır gibi değil ama ‘askerin iki hafta içinde Başbakan Benazir Butto’yu devireceği’ açık açık konuşuluyor” demişti. Gerçekten de öyle oldu. Atlayıp gitmiştim Pakistan’a.
Başbakanlıktan alınan Benazir Butto’yla konutunda bir TV söyleşisi yapmıştım.
Benazir Butto, “kendisini Nawaz Şerif’in -askerle anlaşarak- darbe planlayarak indirdiğini” anlatmıştı.
“Bak Nawaz bugün bana yapılan sonra sana da yapılacak diye uyardım” demişti. Nitekim öyle oldu.
KRİKET SOPASI YASAK
Bu kez de iade-i itibar eden Nawaz Şerif’in askerle dirsek teması kurarak ve güvensizlik oyu derleterek İmran Han’ı düşürmesi daha doğrusu bu yoldaki iddialar sürpriz değil. İmran Han, önce “yolsuzluk” ardından “devlet sırlarını sızdırmak” suçlamalarıyla 2022’de hem iktidardan düşürüldü, hem de hapse atıldı.
İmran’a ve partisine fiili seçim yasağı uygulandı. İmran Han’ın partisi Tehreek-e Insaf partisinin simgesi “kriket sopasıdır.” Kriket sopasının parti simgesi ve adayların logosu olarak kullanılmasına da yasak konuldu.
O nedenle İmran Han’ın adayları sözüm ona bağımsız olarak seçimlere katılmış oldular.
8 Şubat’ta yapılan Ulusal Meclis ve Eyalet Meclisi seçimlerine çok zor koşullarla katıldılar.
Ana akım medya ve TV’ler ağır baskı altındaydı.
İmran Han’ın adaylarına “hiç” denebilecek kadar az yer veriliyordu.
Ve…
İmran Han gibi karizması yüksek bir liderin hapiste olması, seçmenle yüz yüze gelememesi, mitinglerde konuşamaması büyük handikaptı.
YAPAY ZEKAYLA DEEP FAKE
Yani…
İmran Han’ın partisinin işi zor hem de çok zordu. Bazen ülkelerin, siyasi partilerin kaderlerini tek bir kişi değiştirebilir. Mucize yaratabilir.
İmran Han’ın ve partisinin iletişim beyni Cibras İlyas işte o kişiydi.
8 Şubat seçimleri yaklaşırken ve parti
üzerine umutsuzluk psikolojisi çökmüşken
Cibran İlyas Chicago’daki teknoloji firmasıyla temasa geçti ve sordu: “Bir şeyler yapmamız gerek. Bu yapay zeka olabilir mi?”
Cevap “evet” oldu.
Yapay zekaya dayalı kampanya planı hazırlandı. Ayrıntılar saptandı, hapisteki İmran Han’ın onayı alındı. İmran Han’ın daha önceki sevgi seli ortasında ve Meclis’te konuşurken görüntüleriyle videolar hazırlandı.
Deep Fake tekniğiyle videoda İmran Han yumuşak , hafif robotsu sesle konuşuyordu.
Bu konuşmalar TikTok’ta dijital mitinglere ev sahipliği yapıldığında ekrana getiriliyordu.
Partiye miting için meydan verilmiyordu ama TikTok’ta muazzam mitingler halkı coşturuyordu.
İmran Han’ın 8 Şubat seçimleri için yerel adaylar hakkında değerlendirmeleri onun Facebook sayfasında da “sohbet robotuyla” seslendiriliyordu.
İmran Han’ın “avatarı” yaratılmıştı.
İslamabad merkezli araştırma grubu olan Verso Consulting’ın direktörü Azeema Cheema “İmran’ın sesi ve İmran’ın imajı partisi PTI için en büyük hareketlendirici oldu.
Seçmen çığı oluştu” yorumunu yapıyor.
17 Aralık’ta PTI, StreamYard adlı bir platformu kullanarak Pakistan’daki ilk
“sanal mitingi” düzenledi.
5 milyondan fazla seyirciye ulaştı.
Han’ın ilk yapay zeka konuşması Aralık sonlarında yayınlanmıştı.
Onun ayırt edici hoş bariton sesini kopyalamak için ABD merkezli ElevenLabs’ın ses teknolojisi kullanıldı.
Ocak ayında ilk TikTok miting düzenlendi.
Seçim manifestosunu hapisteki İmran Han’ın avatarı sundu.
GERİLLA TAKTİKLERİ
Ardından Gerilla taktikleri geldi. Cibran İlyas anlatıyor:
Bir gece içinde ekibimiz, seçmenlerin seçim bölge numarasını girebilecekleri ve adayın adını ve sembolünü alabilecekleri çevrimiçi bir portal kurma fikri ortaya atıldı ve uygulamaya kondu…
Bu portalla her eyalette, her kentte, her sokak köşesinde mitingler gerçekleştirildi.
Her birine binlerce kişi katılıyordu.
WhatsApp’ı kullanarak evlerde
kısa ve hızlı toplantılar yapıp
engellenmeden hızla dağılıyorlardı.
Böylece İmran Han ve partisi bu yöntemlerle siyasete pek de sıcak bakmayan gençlerin katılımını sağladılar.
18-45 yaş aralığındaki genel seçmenin
yüzde 60’ı oranındaki seçmene dokunabildiler.
Diğer iki büyük parti ise hala geleneksel ve test edilmiş ana akım gazeteler ve televizyonlara, klasik meydan mitinglerine dayalı hantal kampanyalarda takılı kalmışlardı.
Oysa diğer yanda seçmen sohbet robotu
yani İmran Han’ın avatarı ile konuşuyor, onun
yumuşak bariton sesinden “oy vermeye mutlaka gidin” çağrısını dinliyorlardı.
Etkileniyorlardı.
Sonuç…
İmran Han 8 Şubat sonrası avatarıyla duygularını halka “bu bir zaferdir” söylemiyle yansıttı.
Olayın yapay zeka yoluyla “doğrudan demokrasiye dönüş sürecini de düşündürdüğünü” belirteyim.
Bir başka yazıya…
